Dłużnikiem jest osoba przeciwko której prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Jego obowiązkiem jest spełnić określone w tytule wykonawczym świadczenie pieniężne, albo niepieniężne na rzecz wierzyciela. Osoba, która dowiedziała się, że prowadzone jest przeciwko niej postępowanie egzekucyjne (np. od zleceniodawcy, pracodawcy, pracownika banku) powinna bezzwłocznie skontaktować się z komornikiem w celu ustalenia aktualnej wysokości egzekwowanego roszczenia, danych wierzyciela egzekwującego, oraz podstawy prawnej egzekucji (tytuł wykonawczy), a także ustalenia zasad spłaty zobowiązania.

Dłużnik jest obowiązany stawić się na każde wezwanie komornika (doręczone pocztą, pozostawione w skrzynce pocztowej dłużnika, przesłane pocztą elektroniczną, bądź przekazane telefonicznie). Jeżeli dłużnik nie może przybyć osobiście do kancelarii, powinien wysłać listem poleconym do komornika oświadczenie o posiadanym majątku, tzw. wykaz majątku zgodnie z art. 801.1 §1 kpc. Dłużnik ma obowiązek udzielenia komornikowi zgodnych z prawdą wyjaśnień dotyczących składników swojego majątku, jak również powiadamiania komornika o każdej zmianie miejsca swojego pobytu trwającej dłużej niż miesiąc. Należy pamiętać, że za nieuzasadnioną odmowę udzielenia wyjaśnień, udzielanie wyjaśnień świadomie fałszywych, albo niedopełnienie obowiązku powiadomienia o zmianie miejsca zamieszkania na dłużnika może zostać nałożona grzywna do 2.000,00zł (art. 762 kpc) niezależnie od odpowiedzialności karnej.

Tytuł wykonawczy to tytuł egzekucyjny opatrzony klauzulą wykonalności. Tytułem egzekucyjnym może być np. orzeczenie sądu, ugoda zawarta przed sądem itd. (wszystkie rodzaje tytułów wymienia art. 777 kpc). Treść klauzuli wykonalności określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia brzmienia klauzuli wykonalności.

Na wniosek wierzyciela i na podstawie przedłożonego tytułu wykonawczego, Komornik obowiązany jest dokonać wszelkich przewidzianych prawem czynności, aby doprowadzić do wypełnienia określonego w tytule wykonawczym obowiązku.

Komornik nie ma prawa badania zasadności i wymagalności tego obowiązku. Komornik nie ma przy tym wiedzy, jakie zdarzenia spowodowały wydanie tytułu wykonawczego, a tym samym czego dotyczą egzekwowane przez wierzyciela należności. Celem powzięcia takiej wiedzy dłużnik powinien skontaktować się z sądem, który wydał orzeczenie będące podstawą prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Zgodnie z art. 770 kpc dłużnik ponosi koszty egzekucji, które ściąga się wraz z egzekwowanym roszczeniem - im dłużej trwa postępowanie i im więcej czynności w jego ramach musi podjąć komornik, tym koszty egzekucji mogą być wyższe. Należy podkreślić, że na wniosek wierzyciela komornik może prowadzić postępowanie egzekucyjne ze wszystkich składników majątku dłużnika w tym z ruchomości należących do dłużnika, wierzytelności z jego rachunków bankowych, wynagrodzenia, innych wierzytelności (np. umów cywilnoprawnych typu umowa zlecenie, rent i emerytur) i innych praw majątkowych (np. akcji i obligacji, udziałów dłużnika w spółkach prawa handlowego), czy też z nieruchomości.

Jeżeli dłużnik nie uiścił całej należności, o którą prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, wraz z kosztami egzekucyjnymi, musi liczyć się z tym, że komornik zastosuje przeciwko niemu wszelkie wnioskowane przez wierzyciela sposoby egzekucji uregulowane w Kodeksie postępowania cywilnego.

Egzekwowaną należność wraz kosztami egzekucji należy uiścić przelewem na rachunek bankowy komornika (proszę pamiętać o podaniu w tytule przelewu sygnatury sprawy KM, KMS, GKM albo KMP), bądź można to uczynić w kasie kancelarii komornika (ul. Bosa 4/6 lok. 22 w Poznaniu w godzinach pracy kancelarii). W przypadku przelewów walutowych uprzejmie proszę o kontakt z kancelarią celem uzyskania numeru subkonta dla danej waluty.

Zapłata całości egzekwowanej należności (wraz z kosztami egzekucyjnymi) powoduje wygaśnięcie zobowiązania, przy zastrzeżeniu, że zapłata należności bezpośrednio wierzycielowi nie zwalnia dłużnika z obowiązku zapłaty komornikowi pełnych kosztów postępowania egzekucyjnego. Po zapłacie komornikowi należności wierzyciela postępowanie egzekucyjne ulega zakończeniu, zaś wszystkie dokonane przez komornika czynności egzekucyjne zostają uchylone (anulowanie zajęcia wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego itp.). Komornik pozostawia w archiwum akta sprawy z tytułem wykonawczym opatrzonym w stosowną wzmiankę, czyniąc tym samym niemożliwym ponowne złożenie wniosku o egzekucję spełnionego już przez dłużnika długu.